Ik heb geen diploma. Wat nu?

Het eerste (en waarschijnlijk het belangrijkste) dat je moet doen als je geen diploma hebt, is de moed niet laten zakken en je zelfvertrouwen niet kwijtraken. Diploma’s bepalen niet wie we zijn, en je kan ook zonder diploma een succesvolle professionele carrière uitbouwen. Weet dat Mark Zuckerberg Harvard heeft verlaten om zich te focussen op de ontwikkeling van Facebook, en Bill Gates liet zijn studies vallen om Microsoft te lanceren.

Bepaal je professionele doelen

Dat terzijde, hoe pak je dat nu aan? De eerste stap is je doel vastleggen. Een diploma is een hulpmiddel om een doel te bereiken, maar het is geen doel op zich. Wat wil jij dus bereiken? Zou je graag werken voor een gevestigd bedrijf? Voor een start-up? Of voor een non-profitorganisatie? Of wil je zelf een zaak uit de grond stampen? Zoals bij alles geldt dat je eerst je doel moet bepalen, en pas daarna kan je een pad beginnen uitstippelen om het te bereiken.

Maak een lijst op met de vereiste kwalificaties

Als je je doel hebt bepaald, is het tijd om na te denken over de kwalificaties die je nodig hebt om het te bereiken. Kijk eens rondom je … Welk traject hebben de mensen met dat soort job afgelegd? Wie werkt er in die sector? Maak kennis met die mensen (via LinkedIn of tijdens vakbeurzen of meet-ups) en laat je inspireren door hun parcours.

Als die stap achter de rug is, koppel je aan elk van die criteria je eigen kwalificaties en ervaring. Heb je geen diploma als boekhouder, maar heb je wel jarenlang je ouders geholpen met de boekhouding van hun winkel? Dat is ervaring waaruit je kan putten! Heb je geen diploma als journalist, maar wel een vakantiejob gedaan bij een radiozender? Ook dat is waardevolle ervaring! Heb je geen opleiding in management gevolgd, maar was je monitor tijdens vakantiekampen? Dan ken je dus iets van leadership, heb je verantwoordelijkheidszin en deins je er niet voor terug om de handen uit de mouwen te steken! Het kernidee achter dit proces is om je kennis en je professionele (of niet-professionele) ervaringen in de kijker te zetten, om te tonen dat je over de nodige criteria en kwalificaties beschikt om in aanmerking te komen voor een bepaalde job.

Word vrijwilliger

‘Vrijwillig’ betekent zowel ‘vrijwilligerswerk doen’ als ‘vrijwillig een bepaald gedrag aannemen’. Doe het allebei! Werk mee aan projecten om ervaring op te bouwen. Daarmee toon je aan recruiters meteen ook je motivatie en wilskracht! Het is niet omdat je geen diploma hebt dat je niks kan doen. Wil je projectmanager worden zonder ooit een voet in een businessschool te hebben gezet? Beheer dan projecten voor een non-profitorganisatie of een vereniging. Wil je iets doen in de eventsector? Draag dan vrijwillig je steentje bij aan de organisatie van culturele evenementen. Zo kan je ervaring opdoen.

Investeer in professionele opleidingen

Als je naast je ervaring toch nog bepaalde technische vaardigheden nodig hebt (er zijn nu eenmaal zaken die je niet in je eentje kan ontwikkelen), kan je die certificaties behalen door een opleiding of een avondcursus te volgen. Er bestaan heel wat voortgezette opleidingen en korte cursussen die je online of fysiek kan volgen en die heel praktisch zijn, zodat je de essentie leert en de nodige kennis vergaart om vol vertrouwen een gesprek tegemoet te gaan, je motivatie te tonen en je vaardigheden uit te breiden. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op Coursera, Udemy of Skillshare.

Zet je soft skills in de schijnwerpers

Vergeet niet dat er naast kennis van feiten en vaardigheden ook kennis van het leven bestaat. Iemand die vrijwilligerswerk doet en niet bang is om hard te werken, is altijd waardevol en wordt steeds overwogen tijdens een rekruteringsproces. Je soft skills kunnen overigens een onderscheidende factor zijn om je sollicitaties en sollicitatiegesprekken een boost te geven. Communicatie, klantrelaties, onderhandelingen, lichaamstaal lezen, management, samenwerken in teamverband, omgaan met mensen die jonger zijn dan jou, lastige situaties ontmijnen, je collega’s motiveren en mensen samenbrengen rond een gezamenlijk doel … Dat zijn allemaal vaardigheden die te maken hebben met de menselijke kant van de zaak, en die heeft niet iedereen. Als jij die dus hebt, leg er dan de klemtoon op! Managers nemen vaak mensen aan omwille van wie ze zijn, niet omwille van wat ze weten. Technische vaardigheden kan je immers aanleren, maar bij soft skills ligt dat wel anders!

Ontwikkel je netwerk

Wie je kent is in de professionele wereld van vandaag al even belangrijk als wat je kent, want een uitgebreid professioneel netwerk opent deuren! We hebben je hierboven al aangeraden om kennis te maken met mensen die een parcours hebben afgelegd waaruit jij inspiratie kan halen, en dat geldt in het algemeen ook voor degenen die actief zijn in de sector die jij op het oog hebt of in een andere sector. Spreek met anderen over je professionele ambities, ga naar evenementen en conferenties, wissel van gedachten en laat een goede indruk achter! Wie weet? Misschien heeft iemand over een paar maanden wel een opportuniteit voor jou, herinnert die persoon zich jou en helpt hij of zij je om vaste voet aan de grond te krijgen. Zo’n mensen kunnen overigens ook mentors worden die je begeleiden en adviseren. Wacht niet tot de opportuniteiten tot jou komen – creëer ze zelf!

Om af te ronden: zet de rijkdom van je parcours en je ervaringen op de voorgrond, wat ze ook zijn, en omring je met mensen die je een duwtje in de rug geven en geloven in je potentieel. Het is nooit te laat om onderaan de ladder te starten en op te klimmen. Leer al doende, dat is de beste school, en ervaring is beter dan gelijk welk diploma! Geloof in jezelf en geef niet op. Alleen zo bereik je het succes waar je van droomt!